Similar Posts
จากสามเณรภาคฤดูร้อน… สู่การอุปสมบทพรรษาที่ 25 ของพระมหานภันต์ สนฺติภทฺโท
ไม่สำคัญว่าใครต้องรู้ต้องเห็น
สำคัญที่ เรารู้ว่าเรากำลังทำอะไร…
พระอาจารย์กล่าวอยู่เสมอว่า…ที่เลือกทำงานด้านสังคมและการพัฒนา เป็นเพราะ “ต้องการตอบแทนสังคม”
และการที่หลวงพ่อสมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ) ส่งไปอยู่ต่างจังหวัดตั้งแต่เป็นสามเณรนั้น ช่วยให้เห็นความเชื่อมโยงและความเป็นส่วนหนึ่งของสังคมของพระพุทธศาสนา จึงเป็นที่มาของการเก็บเกี่ยวหล่อหลอม ที่นำมาสู่การริเริ่มและขับเคลื่อนงาน พระพุทธศาสนาเพื่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน อย่างเช่นทุกวันนี้
พระอาจารย์บวชเณรครั้งแรกเมื่อตอนอายุ 7 ขวบ โดยความสมัครใจในการบวชเณรภาคฤดูร้อน ซึ่งหลังจากนั้นเป็นต้นมา พระอาจารย์ก็ขอโยมแม่บวชทุกปี ติดต่อกันมาเรื่อยๆ จนกระทั่งอายุ 11 ปี ก็ได้บรรพชาเป็นสามเณร ณ วัดสระเกศ ราชวรมหาวิหาร โดยการฝากฝังของโยมพ่อ จนกระทั่งบวชพระในปี 2543 โดยหลวงพ่อเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ประยุทธ์ ปยุตฺโต) เป็นผู้มอบฉายา “สนฺติภทฺโท” หรือ “ภิกษุผู้สันติ” ให้
พระอาจารย์บอกอยู่เสมอว่า เมื่อมองย้อนกลับไป เมื่อครั้งที่หลวงพ่อสมเด็จส่งไปเรียนที่จังหวัดอุตรดิตถ์ ก็เข้าใจในเจตนาของหลวงพ่อมากขึ้น และรู้สึกขอบคุณมาจนถึงทุกวันนี้ เพราะการได้ไปอยู่ในสังคมต่างจังหวัด ทำให้ได้เห็นวิถีชีวิต การพึ่งพากันของวัดและชุมชน และการเป็นส่วนหนึ่งของพระพุทธศาสนาในวิถีชีวิตของคนในหลายๆมิติ ซึ่งนับว่าเป็นจุดเปลี่ยนเลยก็ว่าได้…. และกลายมาเป็นส่วนสำคัญของความคิดริเริ่มในการนำความเป็นต้นทุนทางสังคมนี้ มาบูรณาการเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกในสังคม ในงาน พระพุทธศาสนาเพื่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน ที่พระอาจารย์กำลังขับเคลื่อนผ่าน IBHAP Foundation
นอกจากนี้ สิ่งที่พระอาจารย์ได้เห็นและซาบซึ้งมาตลอด คือการได้รับการดูแลเกื้อกูลจากสังคม เพราะพระพุทธเจ้าทรงบัญญัติพระวินัยให้พระต้องพึ่งพาญาติโยมในการดำรงชีวิต ซึ่งเป็นนัยยะให้พระประพฤติปฏิบัติดีงามไปในตัว เพื่อให้สมกับการได้รับการดูแลจากญาติโยม… และความรู้สึกนี้เอง ทำให้พระอาจารย์เกิดความรู้สึกอยากตอบแทนสังคม โดยการใช้ความรู้ความสามารถที่ตนเองมี ในการสร้างประโยชน์… เป็นการตอบแทนในลักษณะ สังคมดูแลพระ ในขณะเดียวกัน พระก็ดูแลสังคม โดยการให้ธรรมะ เป็นที่พึ่งทางใจ และเป็นผู้นำการพัฒนาและการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกมาสู่สังคม
หลายคนเคยบอกว่า พระอาจารย์เลือกเดินทางยาก…
หลายคนเกิดคำถามในสิ่งที่พระอาจารย์กำลังทำ…
บางครั้งสิ่งที่พระอาจารย์ทำ ไม่มีใครรู้ ไม่มีใครเห็น ไม่มีใครเชิดชู…
แต่ถึงอย่างนั้น ก็ไม่ได้ทำให้พระอาจารย์เปลี่ยนใจ แต่ยังคงมุ่งมั่นในสิ่งที่ทำ โดยรู้ว่า ตนเองกำลังทำอะไร เพื่ออะไร… โดยที่ไม่ลืมว่าความตั้งใจแรกเริ่มเดิมทีนั้นคืออะไร
สิ่งที่ได้จาก 6 ชั่วโมงกับคุณ Irene Santiago… นักสันติวิธีคนสำคัญ
Key takeaway ที่ได้จากวันสุดท้ายของงาน 2024 KAICIID Dialogue Cities Southeast Asia Conference ที่เมือง Davao ประเทศฟิลิปปินส์ คือ
1. Interreligious Dialogue เป็นเรื่องของ mindset
2. Relationship คือส่วนสำคัญในการสร้างสันติ
สองประเด็นนี้ ถูกแชร์ตรงกันโดยผู้ที่อุทิศตนทำงานด้านสันติภาพมาอย่างยาวนาน ดังเช่นคำที่ว่า “Great minds think alike”
โดยประเด็นแรก พระอาจารย์นภันต์ได้แชร์ไว้ในระหว่างการให้สัมภาษณ์ในส่วนของ Press Conference ของงานนี้ว่า
“Interrelious Dialogue ไม่ใช่เพียงแค่เรื่องของเครื่องมือ แต่เป็นเรื่องของ mindset ที่พร้อมจะเรียนรู้จากทุกคน รวมทั้งตัวเราเอง”
ซึ่งในพิธีปิดงานวันนี้ ศ. ดร. ฉันทนา หวันแก้ว ได้ฝากทิ้งท้ายไว้ว่า “Interreligious Dialogue ไม่ใช่ skill แต่เป็น mindset ที่พร้อมเข้าใจ เห็นใจผู้อื่น”
นอกจากนี้ นับเป็นเกียรติของคณะผู้ร่วมงานจากประเทศไทย ที่หลังพิธีเปิดงาน ได้มีโอกาสไปเยี่ยมชมบ้านและฟาร์มของคุณ Irene Santiago บุคคลสำคัญด้านสันติของฟิลิปปินส์และของโลก รวมทั้งได้พูดคุย และฟังประสบการณ์อันยาวนานของคุณ Irene
ประเด็นสำคัญจากคุณ Irene ที่นับว่าเป็น “Great minds think alike” นั้น คือ
สิ่งที่เป็นปัญหาในการสร้างสันติภาพ คือ เรื่องของ Relationship
เช่นเดียวกัน หากใครเคยได้ฟังการบรรยายของพระอาจารย์อยู่เสมอ จะเห็นว่าสิ่งที่คุณ Irene บอกนั้น สอดคล้องกับแนวคิดของพระอาจารย์ที่ถ่ายถอดผ่านเรื่องของ “3 ships” ว่า ในขณะที่ผู้คนกำลังจะจมน้ำตายท่ามกลางทะเลของความเกลียดชัง เรามี เรือ (ship) 3 ลำที่ช่วยชีวิตผู้คนได้ คือ
1. Relationship
2. Leadership
3. Friendship
เป็นเรื่องน่าคิด ที่ประเด็นเหล่านี้ ถูกเห็นตรงกันโดยนักสันติวิธีที่มีประสบการณ์การทำงานมาอย่างยาวนาน จึงเป็นหน้าที่ของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องโดยตรง รวมถึงเราทุกคนที่จะลองพิจารณาและทบทวน เพื่อมองหาแนวทางการสร้างสันติภาพอย่างยั่งยืน
Candle-Light Triple Circumambulation Enhancing Nature-based Solution
Replacing candles with trees in the Buddhist Ceremony, Candle-Light Triple Circumambulation, is one of our environmental efforts to enhance the translation of the global policy, Nature-based Solution (NbS) into local actions, by leveraging the value of Buddhism as social capital in raising awareness, inducing behavioral change and mobilising collective action. This initiative was originally created by the Tree for Dhamma Foundation. It is part of their MOU with other 17 organisations.
บทบาทด้านสิ่งแวดล้อม(ที่มากกว่าที่คิด)ของ IBHAP Foundation
ว่าด้วยการขับเคลื่อนงานด้านสิ่งแวดล้อมของ IBHAP Foundation…
บางท่านอาจมีภาพจำว่า ขับเคลื่อนตาม SDGs อย่างเดียวเท่านั้น หรือมุ่งเน้นที่การแยกขยะ และลดการใช้พลาสติกเท่านั้น…
แต่แท้จริงแล้ว IBHAP Foundation ขับเคลื่อนงานทั้งเชิงปฏิบัติและเชิงนโยบาย อีกทั้งยังมีส่วนสนับสนุน Global goals อื่นๆอีกมากมายนอกเหนือจาก SDGs เป้าที่ 12, 13, 14, 15 อีกด้วย เช่น นโยบาย Nature-based Solution (NbS) ซึ่งเป็นการส่งเสริม Nationally-Determined Contributions (NDCs) ซึ่งเชื่อมกับ Paris Agreement อีกด้วย
บทบาทหลัก ของ IBHAP Foundation คือ
1. เราพยายามนำองค์ความรู้และนโยบายในระดับนานาชาติ หรือในระดับชาติ มาบูรณาการให้เกิดการปฏิบัติจริงในระดับชุมชน และสร้างการเปลี่ยนแปลงตั้งแต่ในระดับบุคคล
ซึ่งหลายท่านคงทราบดี ว่าภายใต้งาน พระพุทธศาสนาเพื่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน หรือ Buddhism for SDGs ซึ่งริเริ่มโดยพระอาจารย์นภันต์ เราได้บูรณาการคุณค่าและความเป็นต้นทุนทางสังคมของพระพุทธศาสนาในการสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงบวก โดยการนำ Sustainable Development Goals ซึ่งเป็นนโยบายและองค์ความรู้ในระดับนานาชาติและระดับชาติ มาสู่การปฏิบัติจริงในระดับบุคคลและระดับชุมชน โดยมีพระสงฆ์เป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลง ในฐานะที่เป็นที่พึ่งทางใจและเป็นแบบอย่าง อีกทั้งยังใกล้ชิดกับชุมชน เรียกว่า เราใช้ความเป็น Faith-based Organisation (FBO) ของเรา ในการขับเคลื่อนงาน
นอกจากนี้ เรายังนำแนวคิดและแนวปฏิบัติจากระดับท้องถิ่น ไปแชร์ในระดับนานาชาติ เป็นการกระจายองค์ความรู้และแนวปฏิบัติสองทาง ในฐานะ Bridge Organisation เพื่อสร้างผลลัพธ์ที่ยั่งยืน
บทบาทด้านนี้ เราเห็นได้จากการที่ เรามี ย่ามและผ้ารับประเคนลดโลกร้อนที่ผลิตจากเศษผ้าเหลือในอุตสาหกรรม ซึ่งเราทำร่วมกับ moreloop รวมทั้ง MOU “Wat Saket Zero Waste” การรณรงค์ลดการใช้ single-use plastic หรือการให้ความรู้และการลงมือปฏิบัติเรื่องการแยกขยะ
หรือการลงนาม MOU และการร่วมจัดกิจกรรมในโครงการ “ทำบุญวิถีใหม่ เวียนเทียนด้วยต้นไม้ลดฝุ่น” โดยมูลนิธิ ปลูกต้นไม้ ปลูกธรรมะ ก็นับเป็นภาพชัดของการทำตามนโยบายระดับนานาชาติ NbS ซึ่งมุ่งเน้นการใช้ธรรมชาติในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม
โดยในปัจจุบันมีการกระตุ้นให้นานาประเทศผนวกหลักการของ NbS เข้าสู่นโยบายการแก้ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมระดับชาติ ซึ่งหากประเทศเหล่านั้นลงนามในความตกลงปารีส (Paris Agreement) ด้วยแล้ว ก็จะต้องดำเนินการแบบเป็นรูปธรรมชัดเจน มีการติดตามวัดผล และรายงานทุกๆ 5 ปี ภายใต้สิ่งที่เรียกว่า NDCs ซึ่งประเทศไทยก็เข้าข่ายที่ว่านี้เช่นเดียวกัน
ทั้ง NbS และ NDCs เป็นสิ่งที่ถูกกล่าวถึงบ่อยมากในงาน COP29 ในปีที่ผ่านมาฮับ ถ้าลองดูจากงานวิจัย ก็จะเห็นสถิติที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วช่วง 5 ปีหลัง ของประเทศที่เริ่มมีการนำ NbS มาใช้ รวมถึงผนวก NbS เข้ากับ NDCs
อีกทั้งหลักการเหล่านี้ยังสอดคล้องกับแนวปฏิบัติที่พูดถึงกันในงาน COP29 อีกเช่นกัน คือ นอกจากนโยบายแบบเดิมที่เราเน้นไปที่การป้องกัน และเยียวยาผลลัพธ์ด้านสิ่งแวดล้อมแล้ว เราควรมุ่งเน้นการ “ปรับตัว” เข้ากับผลลัพธ์ทางสิ่งแวดล้อมที่ได้เกิดขึ้นไปแล้วด้วย
2. นอกจากการปฏิบัติในระดับบุคคลและระดับชุมชน เรายังขับเคลื่อนงานด้านนโยบาย โดยสนับสนุนและเป็นกระบอกเสียงให้มีการนำองค์ความรู้และนโยบายระดับนานาชาติ เข้าสู่นโยบายระดับชาติ
เราใช้จุดแข็งของการมี partnership เป็นองค์กรต่างประเทศที่ขับเคลื่อนงานด้านนี้ ในการร่วมผลักดันให้องค์ความรู้และนโยบายระดับนานาชาติที่เป็นประโยชน์ ถูกนำมาปฏิบัติอย่างจริงจังโดยเริ่มจากการสนับสนุนให้สิ่งเหล่านั้นอยู่ในนโยบายระดับชาติ ที่จะผลักดันไปสู่การปฏิบัติในระดับชุมชน
เห็นได้ชัดจากงานล่าสุดที่ทางมูลนิธิได้พาคุณ Mitra, Senior Programme Manager ของ KAICIID Dialogue Centre ไปทำความรู้จักและสนทนากับผู้ทรงคุณวุฒิของไทยทั้งในด้านการศึกษา และผู้ที่เป็น policymaker รวมทั้งการเสนอชื่อบุคลากรด้านต่างๆในการเข้าร่วมงาน Dialoge Cities Southeast Asia Conference ที่เมือง Davao ประเทศฟิลิปปินส์ เมื่อปีที่แล้ว และการพา policymaker จากไทย ไปร่วมงาน PaRD Leader Meeting ที่กรุงจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย เมื่อเดือนกุมพาพันธ์ที่ผ่านมา เพื่อขยายขอบเขตงาน หรือการที่พระอาจารย์รับเป็นที่ปรึกษากิตติมศักดิ์ของ 30×30 Thailand Coalition เครือข่ายอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพประเทศไทย และการเข้าร่วมงานระดับนานาชาติอีกมากมาย เช่น งาน COP16, COP29 หรืองาน Interfaith G20 & PaRD Annual Forum ที่จัดภายใต้ theme “Leaving No One Behind: The Well-being of the Planet and Its People” และงาน Planetary Health Annual Meeting Malaysia (PHAM) 2024
3. เราสนับสนุนการมีส่วนร่วมของคนทุกกลุ่ม และพร้อมพัฒนาศักยภาพกลุ่มคนเหล่านั้น
หนึ่งในนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมจากงาน COP29 คือการสร้างการมีส่วนร่วมที่มีความหมาย (meaningful participation) ของกลุ่มคนชายขอบ ซึ่งหมายรวมถึง กลุ่มชาติพันธุ์ (ซึ่งจริงจังมากจนถึงขนาดมีการออก Baku Workplan ในการผลักดันเรื่องนี้) ผู้นำศาสนา ผู้หญิง เยาวชน และชุมชนท้องถิ่น ซึ่งถ้าหากคนเหล่านี้ไม่สามารถมีส่วนร่วมด้วยเนื่องจากขาดประสบการณ์หรือความรู้ ก็ต้องจัดการให้มีการเสริมสร้างศักยภาพและองค์ความรู้ที่เพียงพอที่จะเข้ามามีบทบาทได้
ในส่วนนี้ สอดคล้องกับสิ่งที่ IBHAP Foundation พยายามทำมาตลอดทั้งทางตรงและทางอ้อม ในการเสริมศักยภาพและส่งเสริมการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ ผู้หญิง เยาวชน และคนในชุมชน เช่น โครงการอบรมเขิงปฏิบัติการนำร่อง “บทบาทพระพุทธศาสนาเพื่อพัฒนาสู่สังคมคาร์บอนต่ำและนำแก้วิกฤตสภาพภูมิอากาศ” เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะให้กับพระสงฆ์และคนในชุมชน
ซึ่งเป็นการพัฒนาศักยภาพมนุษย์ และส่งเสริมการมีบทบาทในฐานะสมาชิกของสังคม อีกทั้งยังเป็นการคงคุณค่าของสิทธิมนุษยชนอีกด้วย
มาถึงตรงนี้ ทุกท่านคงเห็นภาพชัดมากขึ้น เกี่ยวกับบทบาทและสิ่งที่ IBHAP Foundation กำลังขับเคลื่อนด้านสิ่งแวดล้อม
สิ่งสำคัญคือ การจะทำให้สิ่งเหล่านี้สำเร็จได้ ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ตั้งแต่ระดับบุคคล ไปจนถึงระดับนโยบาย รวมทั้งความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้อง และการมีส่วนร่วมจากทุกกลุ่ม
The Bilateral Talks and Evening Reception in honour of the up-coming Leadership Meeting 2025 of Partnership on Religion and Sustainable Development (PaRD)
Venerable Napan Thawornbanjob, on behalf of IBHAP Foundation, invited Prof. Dr. Kanok Wongtrangan, Former Member of Parliament and Former Advisor to the Prime Minister, and Ms. Sakuna Saranun, Member of Parliament, the two policymakers from Thailand, to join the Bilateral Talks and Evening Reception in honour of the upcoming Leadership Meeting 2025 of Partnership on Religion and Sustainable Development (PaRD). The event was hosted by PaRD and organised by Ministry of Religious Affairs (MoRA) of Indonesia, in Jakarta, Indonesia.
